رتبه EPC چیست ؟
رتبه EPC چیست ؟ EPC یا بصورت کامل Engineering, procurement and constructionion زمانی به یک پیمانکار تخصیص داده می شود که از صفر تا صد یک پروژه یعنی از زمان طراحی تمام یا قسمتی از یک طرح تا زمان تامین مواد و اجرا و راه اندازی و نهایتا حتی موضوعات آزمایش و تست کارایی و تمامی خدمات مرتبط با یک پیمان را انجام دهد و نهایتا بصورت کامل پروژه را به کارفرما تحویل دهد.
در واقع شرکت هایی که دارای رتبه EPC می شوند در قرار داد های خود یک پروژه را از کارفرما تحویل می گیرند و نهایتا در زمان اتمام که در مدت زمانی توافق شده است به کارفرما بصورت کامل تحویل می دهند.
نکته
در واقع در بین کارفرمایان و پیمانکاران به این نوع شرکت های پیمانکار شرکت های کلید در دست هم اطلاق می شود به این مفهوم که کارفرما ابتدا کار را تحویل پیمانکار می دهد و بعدا تنها با یک کلید می تواند کل پروژه را بصورت آماده و بدون نقص تحویل بگیرد و در واقع بهره برداری از کار را آغاز نماید. در جریان چنین پروژه هایی کارفرما تنها طرح و یا پروژه خود را تحویل کارفرما می دهد و در زمان طرح هیچ دخالت و یا مسئولیتی را متقبل نمی شود و در کل تمامی مسئولیت اجرای یک طرح به عهده پیمانکار خواهد بود.
شرکت های دارای رتبه EPC یا رتبه طرح و ساخت را بصورت کلی به دو نوع شرکت تقسیم می کنند:
شرکت های دارای رتبه بندی طرح و ساخت یا رتبه EPC صنعتی
شرکت های دارای رتبه بندی طرح و ساخت و یا رتبه EPC غیر صنعتی
لزوم دریافت رتبه طرح و ساخت یا EPC
نکته
در واقع این سازمان یعنی معاونت نظارت راهبردی با ارائه این رتبه به برخی از شرکت ها پس از بررسی این شرکت ها از نقطه نظرات متفاوت آنها را دارای شرایط لازم برای قبول مسئولیت صفر تا صد یک پروژه در بخش های متفاوت پروژه اعم از طراحی، مهندسی، تدارکات، تامین، ساخت، نصب و نهایتا راه اندازی می داند.
رتبه EPC در اصل نشان دهنده میزان توانایی و تخصص شرکت های دارای این رتبه می باشد و بسیاری از کارفرمایان با استناد به این رتبه پروژه های خود را که قصد دخالت و یا صرف زمان زیاد در آنها را ندارند در واقع برون سپاری می کنند.
شرکت هایی که موفق به دریافت رتبه طرح و ساخت یا EPC می شوند می توانند به مدت 4 سال و در طول زمان اعتبار این رتبه بندی که چهار ساله است در اولویت واگذاری تسهیلات ارزی و ریالی قرار گرفته و از امتیازات ویژه دولتی نیز بهره مند شوند.
انواع رشته های مرتبط با رتبه EPC
شرکت هایی که قصد دریافت رتبه طرح و ساخت را دارند به رشته های اصلی زیر تقسیم می شوند :
رشته های مرتبط با ساختمان مانند معماری داخلی، نوسازی بافت های فرسوده، مقاوم سازی ، آموزشی ورزشی و بهداشتی و نهایتا تجاری و اداری
رشته های آب
رشته راه
رشته های کشاورزی
رشته های فرهنگی و تاریخی
مزایای اخذ رتبه EPC
نکته
معمولا شرکت هایی که اقدام به اخذ رتبه EPC با توجه به نوع موضوعایت کاری که دارند سود و منافع زیادی را به دست می آورند هر چند گاها این نوع پروژه ها ریسک پذیری زیادی را هم می طلبد.
این نوع شرکت ها نه تنها می توانند خود دارای سود و منافع زیادی شوند بلکه این اطمینان را به شرکت ها و دولت ها می دهند که می توانند بدون نگرانی و صرف زمان زیاد با بهترین امکان طرح ها و پروژه های خود را تکمیل نمایند. کارفرماها در این حالت اعتماد بیشتری می کنند زیرا خود نیز از منافع زیادی بهره مند می شوند که از عمده ترین آنها می توان به صرفه جویی در زمان، نداشتن نیروی کار برای پروژه، تمرکز بر روی کارهای اجرایی تخصصی خود، اطمینان از تخصصی تر شدن کار و البته تا حدودی هم صرفه جویی مالی را اشاره کرد.
ویژگی های اصلی رتبه طرح و ساخت یا EPC
پیمانکاران کاملا با اختیار و خواست خود می توانند انواع تجهیزات و تکنیک ها را به کار گیرند و می توانند برنامه زمانبندی خود را داشته باشند.
پیمانکاران استقلال کاری زیادی دارند و سایرین حتی کارفرما در کار او دخالتی نخواهد داشت.
با توجه به اتخاذ تصمیم ها و انجام اصول مورد نظر پیمانکار سرعت اجرای طرح ها بسیار بیشتر خواهد بود.
پیمانکاران به منظور ارتقا رتبه بندی خود و در ضمن بهتر شدن رزومه کاری خود و البته دریافت مطالبات و اقساط توافق شده از کارفرما خود را ملزم به استفاده از بهترین تجهیزات و با بالاترین کیفیت می کنند.
پیمانکاران می توانند در زمان های مختلف پروژه را تقسیم بندی کنند ولی با این وجود به دلیل تعهد به اتمام کار در زمان مشخص معمولا سرعت انجام کار بالا است.
ارائه طرح اولیه
معمولا در این نوع پروژه ها ارائه طرح اولیه اهمیت زیادی دارد و کارفرماها نیز بر اساس همین طرح اولیه بعدا پروژه را تحویل خواهند گرفت.
توافقات و نحوه پرداخت در این نوع پروژه ها اهمیت زیادی دارند و در مفاد قرارداد معمولا مطرح می شوند. در این نوع پروژه ها معمولا هم سرعت کار و هم پرداخت به خوبی با هم هماهنگی می شوند زیرا بر اساس پیشرفت کار است که پول دریافت می شود و در صورت عدم پرداخت پروژه متوقف خواهد شد.
کارفرمایان می توانند قبل از شروع پروژه هر نقطه نظر و یا خواسته ای که دارند را بیان کنند تا در پروژه در صورت توافق اجرا شود.
معمولا به دلیل طراحی تخصصی و اجرای اقتصادی میزان هزینه ها هم برای کارفرما و هم پیمانکار به صرفه خواهد بود.
شرایط صدور رتبه EPC
همانگونه که توضیح داده شد رتبه EPC یا رتبه طرح و ساخت تنها به شرکت هایی اعطا می شود که بتوانند تخصص و توان لازم خود را در زمینه طراحی، مهندسی و اجرا به اثبات برسانند. شرکت هایی که خواهان دریافت این رتبه هستند باید ابتدا رتبه 1 و بعدا 2 مشاور و سپس رتبه پیمانکاری را اخذ کرده باشند و بعدا برای دریافت این رتبه اقدام نمایند.
شرکت هایی که این سه مرحله را پشت سر گذاشته باشند می توانند برای دریافت رتبه EPC با مهیا کردن شرایط زیر اقدام نمایند:
دریافت رتبه 1 و 2 مشاور
دریافت رتبه بندی پیمانکاری
این نوع شرکت ها باید موضوع فعالیت خود در شرکت را هم در قالب طراحی هم اجرا و هم مهندسی دیده باشند
هئیت مدیره این شرکت ها باید بر اساس آیین نامه رتبه بندی مشاور چیدمان شده باشد
هیئت مدیره شرکت باید در رتبه پیمانکاری امتیاز کسب کرده باشند و این امر الزامی است. ضمن اینکه کارمندان و پرسنل هم باید رتبه مشاور را کسب کرده باشند.
مراحل دریافت رتبه EPC
معاونت نظارت راهبردی ریاست جمهوری به عنوان یک سازمان مستقل و حرفه ای کار بررسی صلاحیت شرکت ها و صدور رتبه و گواهینامه EPC را عهده دار می باشد. لذا علاقمندان به این رتبه باید خود و یا مشاور حقوقی آنها به این سازمان مراجعه و درخواست دریافت این رتبه را بصورت کتبی بدهند.