لزوم جایگاه ثبت علامت تجاری

یک کسب و کار، بدونِ علامتِ تجاریِ خود در حقیقت هیچ موجودیتی ندارد. چه کسی محصول یا خدمتِ ارائه شده شرکتِ شما را که بدونِ هیچ نشانه، علامت و لوگویِ تجاریِ حرفه ای در حالِ فعالیت است را تا ابد به ذهن میسپارد ؟! پس به لزوم جایگاه ثبت علامت تجاری در کسب و کار توجه فراوانی داشته باشید.

به جرات می توان اعتراف کرد که یک بیزنس بدونِ در دست داشتنِ یک علامت تجاری هیچ هویتی در جهانِ تجارت ندارد. باید پذیرفت که همواره در طولِ تاریخ هر کشوری برای کنترلِ جامعه خود دست به طراحیِ قوانینی زده است تا افراد با پیروی از آن ها بتوانند زندگیِ به کمال رسیده تر و آرام تری را تجربه کنند . ایران و قانونِ تجارتِ آن نیز از این قاعده مستثنا نبوده است . پس در نتیجه تمامیِ افرادی که در سودایِ ثبت علامتِ تجاریِ اختصاصیِ خود به سر می برند و قصد دارند تا به دنیایِ تجارت و کسب و کار پا بگذارند، ملزم به پیروی از یک سری قواعد و ضوابطِ ثبت علامت تجاری هستند .

ما در ادامه به بررسی قوانین و لزومِ ثبتِ علامت تجاری در یک کسب و کار و ضوابطی که باید برای به ثبت رسیدنِ لوگویِ بازرگانیِ خود رعایت کنید می پردازیم .

قواعدِ بازیِ ثبت علامت تجاری چیست ؟

1 : یک علامتِ تجاریِ بی نقص نمی تواند از میانِ اسامیِ عام انتخاب شود . مثلا : درختِ پربار ، اسبِ نجیب ، پسرِ جهنمی و …

2 : یک برندِ ایرانی نباید به وسیله کلماتِ توصیفی شکل بگیرد . برای مثال : کتانیِ جذاب ، کوله پشتیِ مُرتفع ، لوازمِ آرایشی و بهداشتیِ اغواگر و …

3 : باید اعتراف کرد که رسالتِ اصلیِ یک برند ، جلوگیری از به راهِ خطا رفتنِ مشتری به هنگامِ خرید است . برند هایی که در ایران به ثبت می رسند ( مانند تمامیِ کشور های دیگر ) نباید به گونه ای طراحی شده باشند که مشتری سر در گم شود . این مبحث مربوط به قوانینِ علائم تجاری مشابه است . برای مثال زمانی که دو شرکتِ تولیدِ نوشت افزار و لوازم التحریر هر دو نام های هم آوا و لوگو هایی با شباهتِ ظاهریِ زیاد به یک دیگر طراحی کرده باشند ( مثلا : یکی با نامِ بیک و دیگری با اسمِ تیک ) مشتری تماماً به هنگام خرید گمراه می شود و ممکن است در هنگامِ تراکنشِ نهایی برندِ مشابه را انتخاب کند و این در طولِ زمان صدمه مادی و معنویِ جدی به بدنه برندِ تجاریِ متقدم وارد می کند . دقیقا به علتِ همین موضوع است که قانون ، ضوابط و مقررات سف و سختی را برای کپی کاران و سازندگانِ برندِ تجاری مشابه وضع کرده است . در حقیقت این کار مثل می ماند که شما از نردبان ساخته شده توسطِ یک فرد موفق دیگر با تقلید کارانه ترین شکل ممکن بالا بروید و انتظار داشته باشید تا این موفقیت با دوام و همیشگی باقی بماند و جایگاهتان به شما وفا کند. باید قبول کرد که هیچ جامعه ای از تقلید و کپی کاری های ناشیانه ای که صرفا از روی عدم خلاقیت و نداشتنِ ایده های ناب شکل گرفته است خوشش نمی آید و مشتریِ دائمی به سمتِ خودش جذب نمی کند . دقیقا در همین نقطه حساس است که صدایِ قدم های مجازاتِ کیفیریِ قانون به گوش می رسد .

4 : در ایران به شما اجازه داده نمی شود تا برند هایی که در خود به مقدسات یا هنجار هایِ عرفِ جامعه فحاشی یا توهین شده است به ثبت برسد . ( در این مورد استثناً از ذکرِ مثال معذوریم!)

5 : یک برندِ ایرانی نمی تواند در طراحیِ خود به علائمِ کشوری دیگر یا نشان های دولتی اشاره کند . برای مثال شرکتِ راه و ساختمانِ نشانِ سازندگی ، کمپانیِ تولیدِ لوازم ورزشیِ عقاب سیاه و …

6 : مصرف کننده باید بتواند میانِ برندِ تجاریِ محصولِ شما و برندِ موسسه ای دیگر وجه تمایز و تفاوت پیدا کند .

علائمِ تجاریِ مقلد ، حقِ به ثبت رسیدن را ندارند

علامت تجاری وسیله ای است که به تاجر یا تولید کننده جنس اجازه می دهد اجناس خود را از اجناس سایرین مشخص سازد . با استناد به همین تعریف ساده هم می توان به لزومِ جایگاه ثبت علامت تجاری در کسب و کار ها پی برد و هم می شود نتیجه گرفت که برند تجاری نوظهوری که به یک برند تجاری متقدم مشابهت دارد و هر دو در یک زمینه مشترک فعالیت می کنند تا چه اندازه می تواند جامعه آماری مشتریانشان را گیج و سر در گم کند. در حقیقت علامت تجاری مشابه دقیقا حکمِ استفاده از وسایلِ شخصی یک فرد دیگر را دارد .

ماده 576 : ثبت اسم تجارتی اختیاری است مگر در مواردی که وزارت عدلیه آن را الزامی کند .

ماده 577 : صاحب تجارت خانه که شریک در تجارت خانه ندارد نمی تواند اسمی برای تجارت خانه خود انتخاب کند که موهم وجود شریک است .

ماده 578 : اسم تجارتی ثبت شده را هیچ شخص دیگری در همان محل نمی تواند اسم تجارتی خود قرار دهد ولو اینکه اسم تجارتی ثبت شده با اسم خانوادگی او یکی باشد .

ماده 579 : اسم تجارتی قابل انتقال است .

ماده 580 : مدت اعتبار ثبت اسم تجارتی 5 سال است .

ماده 581 : در مواردی که ثبت اسم تجارتی الزامی شده و در موعد مقرر ثبت به عمل نیاید اداره ثبت اقدام به ثبت کرده و 3 برابر حق الثبت ماخوذ خواهد شد .

ماده 582 : وزارت عدلیه به به موجب نظامنامه ترتیب اسم تجارتی و اعلان آن و اصول محاکمات در دعاوی مربوط به اسم تجارتی را معین خواهد کرد .

حالا شما این را در نظر بگیرید که مثلا یک شرکت مشهور ، محبوب و جهانی همچون استار باکس که برای بهترین شدن هزینه های زیادی را متحمل شده و شبانه روز تلاش بی دریغ داشته است ، اصلا به مذاقش خوش نمی آید که فردی یک لوگو تجاری با شباهت های زیاد به لوگویش را طراحی کند و از ایده و محبوبیت استار باکس سوء استفاده کند . چرا که نام های تجاری این چنینی آن قدر حُسن شهرت دارند تا افراد جامعه به علتِ تشابه نامِ تجاری یک لوگوی دیگر به آن محصول اعتماد کنند .

هنگامی که یک فرد دچار تعارض برند تجاری مشابه می شود در حقیقت ناخودآگاهش به دنبال راهی برای اقناعِ او به جهت خریداری محصولی میگردد که با علامتِ تجاریِ مورد نظرش شباهت های زیادی دارد . این خطای شناختی سبب کاهش تحلیل برند متشابه در نگاه اول میشود . بر اساس یافته های محققان، انسان ها در هنگام خواندن و دیدنِ یک متن یا لوگویی نوشتاری تنها به انتها و ابتدایِ کلمات توجه میکنند. به همین جهت است که خطاهای تشابه علامت تجاری میتواند زیانِ مالیِ سنگینی به کمپانی متقدم وارد کند.